Choroby zakaźne w pracy opiekuna osób starszych – jakie choroby nam zagrażają i jak się przed nimi ustrzec?
Każdego dnia człowiek naraża się na kontakt z drobnoustrojami – wśród nich znajdują się także te odpowiedzialne za różnego rodzaju choroby. Są jednak miejsca oraz sytuacje, w których ekspozycja na szkodliwe patogeny jest większa. Za główne źródło wszelkich zarażeń uznaje się organizmy ludzkie (oraz zwierzęce), ponieważ to w nich dochodzi do namnażania się i dalszego rozsiewania drobnoustrojów chorobotwórczych.
Warto podkreślić to, że na wszelkie infekcje w szczególności narażone są osoby, które mają wrażliwy ustrój (czyli osłabioną odporność organizmu).
Specyfika pracy opiekuna osób starszych niejako wymusza bliskie kontakty pomiędzy opiekunem a podopiecznym. Obowiązki, takie jak pomoc w codziennych czynnościach, zakładają styczność z ciałem seniora. W tak specyficznych warunkach pracy często dochodzi do kontaktów z różnego rodzaju bakteriami oraz wirusami. Takie okoliczności sprawiają, że opiekun może być narażony na różnego rodzaju choroby zakaźne albo inwazyjne.
Najczęstsze zagrożenia w pracy opiekuna
W pracy opiekuna można wyszczególnić kilka rodzajów chorób i zakażeń, które są szczególnie niebezpieczne oraz najczęściej spotykane. Podopieczni, z uwagi na obniżoną odporność organizmu, bardzo często cierpią na takie przypadłości jak:
- wymioty;
- biegunki;
- różnego rodzaju zakażenia skórne;
- choroby dotykające układ moczowy.
Wśród często spotykanych bakterii należy wymienić te, które pozostają odpowiedzialne za różnego rodzaju zakażenia ropne. Jako najgroźniejsze należy wymienić:
- paciorkowce;
- gronkowce — to właśnie gronkowca złocistego najbardziej obawiają się osoby opiekujące się osobami starszymi.
Jeśli chodzi o wirusy, to najgroźniejszymi pozostają wirusy odpowiedzialne za zapalenie wątroby:
- typu B — czyli HBV;
- typu C — czyli HCV.
Kolejną grupą patogenów, które są najczęstszą przyczyną zarażeń u osób starszych, pozostają grzyby. Z uwagi na znacznie obniżoną odporność u podopiecznych bardzo często dochodzi do zarażeń drożdżakami albo dermatofitami, które odpowiedzialne są za różnego rodzaju grzybice. Mowa tu o infekcjach dotykających zarówno paznokcie, jak i skórę (czy to nóg, czy głowy).
Profilaktyka
Warto pamiętać, że z uwagi na gorszy stan zdrowia, o wiele częściej choruje podopieczny i to nad nim w dużej mierze należy rozciągnąć ochronę. Jednocześnie zabiegi mające na celu zwalczenie choroby u podopiecznego, zwiększają bezpieczeństwo u samego opiekuna. Działa to również w drugą stronę — jeśli opiekun dba o własny stan zdrowia, to chroni on również samego podopiecznego.
Jedną z podstawowych metod zapobiegania różnego rodzaju zarażeniom jest poprawna higiena osobista.
Jak się okazuje niezwykle istotna, czy wręcz kluczowa jest higiena rąk. Dokładne mycie rąk pozwala na uniknięcie zarażenia się różnego rodzaju poważnymi chorobami. Dla przykładu jest to skuteczna metoda w zwalczaniu zarażeń wywoływanych przez między innymi gronkowca złocistego. Dzięki temu patogeny nie przenoszą się dalej i nie stanowią zagrożenia ani dla opiekuna, ani podopiecznego.
Jak prawidłowo myć dłonie?
Ręce powinny być myte przy każdej okazji — jednak nie zawsze musi się to odbywać z taką samą intensywnością oraz dokładnością. Zwykłe, codzienne mycie rąk składa się z kilku etapów: 1. Zwilżenie rąk (wraz z nadgarstkami) ciepłą wodą. 2. Naniesienie mydła i mycie nim rąk przez około 15 sekund. 3. Spłukanie piany pod bieżącą(!) wodą. 4. Wytarcie rąk przy pomocy ręcznika jednokrotnego użytku.
Takie mycie rąk powinno mieć miejsce:
- po skorzystaniu z toalety;
- przed kontaktem z pożywieniem;
- po użyciu chusteczek do nosa;
- po kontakcie ze zwierzęciem.
Warto zaznaczyć, że przy takim zwykłym myciu dłoni udaje się usunąć jedynie pobieżnie nabyte patogeny wraz z brudem. W wielu przypadkach jednak takie mycie rąk może okazać się niewystarczające. Wykonuje się wtedy tak zwane higieniczne mycie dłoni, które pozwala także na usunięcie znajdujących się na rękach chorobotwórczych patogenów, brudu oraz chemicznie je odkaża przy pomocy zastosowanego środka antyseptycznego. Etapy takiego mycia rąk: 1. Zwilżenie rąk i nadgarstków ciepłą wodą. 2. Naniesienie mydła i mycie rąk przez 40-60 sekund (techniką Ayliffe'a). 3. Spłukanie piany pod bieżącą(!) wodą. 4. Wytarcie rąk przy pomocy ręcznika jednokrotnego użytku. 4. Rozprowadzenie środka antyseptycznego i wytarcie go do wyschnięcia.
Tak dokładne mycie dłoni powinno być stosowane:
- po różnego rodzaju zabiegach higienicznych;
- przed i po pielęgnacji podopiecznego;
- przed i po karmieniu;
- przed i po zdjęciu rękawiczek medycznych;
- przed i po wykonaniu różnego rodzaju procedur medycznych.
Warto pamiętać, że środek dezynfekujący powinien zostać użyty już po umyciu dłoni techniką Ayliffe'a i być wcierany aż do samoistnego wyschnięcia. Wśród działań profilaktycznych można wymienić również korzystanie z:
- rękawic ochronnych — w tym wielokrotnego użytku;
- maseczki.
Maseczka jest wskazana w przypadku, gdy dochodzi do możliwości zarażenia drogą kropelkową. Nie można zapominać, że po każdym użyciu musi zostać ona wyrzucona. Przy zmianie należy pamiętać o ostrożności, aby ewentualnych bakterii nie przenieść na dłonie.
Rękawice nadające się do wielokrotnego użytku mogą okazać się przydatne przy okazji mycia podopiecznego albo przy odkażaniu sprzętu wykorzystywanego przy codziennej opiece.