Opieka: Depresja u osób starszych

Depresja u osób w podeszłym wieku występuje dość często, ale nie można mówić, iż jest zjawiskiem normalnym. Przebiega ona inaczej niż u młodszych ludzi i często jest mylona z innymi chorobami. Czasami przyczyną depresji są leki przyjmowane na inne schorzenie, a bardzo często samotność. Śmierć współmałżonka czy choroba mogą negatywnie odbić  się na psychice osoby starszej. Depresja, tak jak każda inna choroba, wymaga leczenia. Należy pamiętać, że nieleczona depresja może się negatywnie odbić na zdrowiu, dlatego ważne jest aby wcześnie rozpoznać jej objawy i podjąć odpowiednie środki.

Najczęstsze przyczyny

 Na depresję narażone są osoby, które chorowały na nią w młodości lub miały takie przypadki depresji w rodzinie.

Inne czynniki to:

• samotność i izolacja od ludzi
• brak sensu życia
• przewlekłe choroby
• leki przyjmowane na inne schorzenia
• długotrwałe stany lękowe
• śmierć członków rodziny

W grupie osób po 65. roku życia rozpoznaje się najczęściej obniżenie nastroju związane z przeżywaniem smutku oraz przygnębieniem. Obserwuje się także objawy depresji w chorobach somatycznych oraz w otępieniu, które są charakterystyczne dla osób w podeszłym wieku. Na rozwój depresji mają wpływ:

•  wiek
•  współwystępowanie chorób somatycznych
•  czynniki stresowe związane z wiekiem

 Im człowiek jest starszy, tym bardziej jest narażony na wystąpienie depresji. W niektórych chorobach somatycznych obserwuje się częściej zaburzenia depresyjne. Do takich chorób należą:

• choroba wieńcowa
• problemy z sercem
•  niewydolność fizyczna
•  choroby układu krążenia
•  udary mózgu
•  uszkodzenia naczyń mózgowych
•  cukrzyca
• choroby metaboliczne
•  przewlekłe choroby płuc
•  choroby tarczycy, choroby wątroby
• nowotwory

Czynniki ryzyka depresji u osób po 65. roku życia, to:

• poczucie samotności
•  brak opieki z zewnątrz
• zaburzenia słuchu
• niskie wykształcenie

Starsze osoby, które przeszły na emeryturę często nie widzą sensu życia, nie wiedzą jak zapełnić  sobie czas. Ponadto jest  to czas,  kiedy często traci się bliskie osoby. Depresja trwa dłużej u seniorów niż u osób młodszych, a ponadto wydłuża czas rekonwalescencji po innych przebytych  chorobach. Depresja u osób starszych, zwłaszcza depresja u mężczyzn, częściej prowadzi do prób samobójczych. Osoby pomiędzy 80. a 84. rokiem życia popełniają samobójstwa dwa razy częściej niż reszta społeczeństwa. Dlatego też depresja u osób powyżej 65. roku życia stanowi poważny problem społeczny.

Objawy depresji starczej

O depresji starczej możemy mówić jeśli uczucie smutku i przygnębienia trwa długo i towarzyszy nawet w najprostszych czynnościach. Do objawów starczej depresji zaliczamy:

• uczucie smutku
• zmęczenie
• utrata lub zaniechanie hobby
• wycofanie z życia towarzyskiego
• utrata wagi i apetytu
• zaburzenia snu
• utrata poczucia własnej wartości
• zwiększone przyjmowanie alkoholu
• myślenie o śmierci
• próby samobójcze

Osoby starsze często bagatelizują swoje problemy. Nie zwracają uwagi na zaburzenia nastroju oraz charakterystyczne dla depresji objawy. Wiążą je raczej ze starzeniem się organizmu i jego przejawami. Osamotnienie i poczucie bezużyteczności dodatkowo pogłębiają zły stan chorego. Interpretacja tego stanu jako przejawu starzenia się może wpływać na pogorszenie się samopoczucia i pogłębianie choroby.

Opiekując się seniorem, który ma depresję musimy pamiętać, że mamy ogromny wpływ na jego samopoczucie. Jeśli będziemy podchodzić z uśmiechem i  życzliwością to mamy szansę na podobną reakcję. Oczywiście pamiętajmy, że jeśli chory ma przepisane leki to naszym obowiązkiem jest podawanie ich w odpowiednich proporcjach i o odpowiednich porach. Osoby starsze ze zdiagnozowaną depresją często popadają w stan odrętwienia. W tym wypadku opiekun takiej osoby powinien za wszelką cenę starać się przełamać ten stan i doprowadzić do jakieś aktywności. Przydatne może okazać się planowanie dnia dla naszego podopiecznego, by starać się zająć czymś jego myśli, może to być codzienny spacer, gra w warcaby, szachy, karty itp.

Pomocna również jest  dieta wspomagająca leczenie depresji, która zawiera produkty bogate w witaminę B, kwas foliowy oraz antyoksydanty. Pamiętajmy, że wszelkie zmiany w diecie powinny być skonsultowane z lekarzem i wprowadzane powoli. Dieta niestety nie jest lekiem na depresję osoby starszej, ale może przyśpieszyć proces leczenia farmakologicznego.

Najważniejsze, aby osoba starsza nie czuła się samotna, dlatego poświęcajmy jej czas i uwagę. Okazujmy zainteresowanie tym co mówi, aktywnie słuchajmy. Zachęcajmy do jak największej samodzielności. Nie rezygnujmy z zaplanowania w określonym dniu aktywności czy to fizycznej czy to społecznej. Pomóżmy zaakceptować ograniczenia jakie pojawiają się wraz z wiekiem. Bądźmy cierpliwi, wyrozumiali, traktujmy osobę starszą z szacunkiem i uzmysławiajmy jej, że cały czas jest potrzebna i cenna.

O tym , że leczenie depresji u osób starszych jest ważne i powinno być skutecznie prowadzone świadczą wyniki badań wskazujące, że osobom starszym zależy na dobrym samopoczuciu nawet bardziej niż na samej sprawności fizycznej.