Choroby osób starszych: Nadciśnienie tętnicze

Nadciśnienie to choroba układu krążenia polegająca na okresowo lub stale utrzymującym się podwyższeniu ciśnienia tętniczego krwi. O podwyższonym ciśnieniu mówimy wtedy gdy jego wysokość wynosi powyżej 140 mmHg w przypadku ciśnienia skurczowego i/lub powyżej 90 mmHg w przypadku ciśnienia rozkurczowego.  Ryzyko zachorowalności rośnie wraz z wiekiem, dlatego jest to bardzo rozpowszechniona choroba u osób starszych.

Klasyfikacja ciśnienia tętniczego

Warto znać klasyfikację ciśnienia, żeby móc samemu określić kiedy nasze ciśnienie jest nieprawidłowe i  trzeba się skontaktować z lekarzem:

• Optymalne ciśnienie tętnicze – poniżej 120/80 mmHg
• Ciśnienie tętnicze prawidłowe – 120-129 mmHg/80-84
• Ciśnienie tętnicze wysokie prawidłowe – 130-139 mmHg/85-89 mmHg
• Nadciśnienie tętnicze I stopnia – 140-159 mmHg/90-99 mmHg
• Nadciśnienie tętnicze II stopnia – 160-179 mmHg/100-109 mmHg
• Nadciśnienie tętnicze III stopnia – powyżej 180 mmHg/powyżej 110 mmHg

Rodzaje nadciśnienia tętniczego w zależności od jego przyczyny:

1. Nadciśnienie tętnicze pierwotne – inaczej idiomatyczne, czyli bez konkretnej przyczyny. Stanowi ono 90% występowania tej choroby. Jest ono spowodowane różnymi czynnikami genetycznymi i środowiskowymi, które zaburzają działanie jednego bądź więcej czynników biorących udział w regulacji ciśnienia tętniczego.

2. Nadciśnienie tętnicze wtórne – mówimy o nim wtedy, gdy występuje na tle innej choroby. Do chorób powodujących nadciśnienie należą:

• przewlekłe choroby nerek
• nadciśnienie naczyniowonerkowe
• hiperaldosteronizm pierwotny, zwany inaczej zespołem Conna. Polega on na nadmiernym wytwarzaniu aldosteronu przez nadnercza, który jest odpowiedzialny za zmniejszenie wydalania przez nerki sodu, który bezpośrednio przyczynia się do powstawania nadciśnienia tętniczego
• zespół Cushinga – zespół wynikający z podwyższonego poziomu hormonów sterydowych we krwi
• guz chromochłonny – łagodny nowotwór rdzenia nadnerczy. Dla tej choroby charakterystyczne są napadowe, gwałtowne i znaczne wzrosty ciśnienia
• bezdech senny
• koarktacja aorty −zwężenie aorty, największej tętnicy w naszym organizmie

3. Syndrom „białego fartucha” -  w ten sposób określamy sytuację kiedy wzrost ciśnienia następuje podczas pomiaru przez personel medyczny, podczas gdy przy pomiarach w domu wynik jest prawidłowy. Ma to związek ze stresem podczas badania i nie jest faktyczną chorobą.

Na występowanie nadciśnienia tętniczego największy wpływ ma styl życia. Czynniki, które mogą spowodować ujawnienie choroby to:

• nadwaga lub otyłość, szczególnie otyłość brzuszna
• brak ruchu
• alkohol
• palenie papierosów
• czynniki genetyczne

Objawy nadciśnienia tętniczego:

Przez długi czas choroba może przebiegać bezobjawowo. Pierwszym sygnałem mogą być bóle głowy. Z czasem wraz z trwaniem podwyższonego ciśnienia dochodzi do przerostu lewej komory serca, rozwoju miażdżycy, głównie w tętnicach szyjnych, nerkowych i kończyn dolnych, a tym samym zwiększa się ryzyko zawału serca, udaru mózgu czy upośledzenia czynności nerek

Każdy z nas powinien stosować profilaktykę, aby ustrzec się przed tą groźną chorobą, do działań profilaktycznych należą:

• redukcja masy ciała
• niepalenie tytoniu
• dieta śródziemnomorska
• aktywność fizyczna
• ograniczenie spożycia alkoholu
• zmniejszenie używania soli
• systematycznie mierzynie ciśnienie w domu i notowanie go

Pamiętajmy, że nadciśnienie jest chorobą przewlekłą.  Jedynie w przypadku usunięcia choroby wywołującej nadciśnienie można uzyskać wyleczenie, w innych sytuacjach choroba trwa przez całe życie. Jeśli zostanie odpowiednio wcześnie wykryta i dobrze leczona, powikłania mogą nie być znaczące. W przeciwnym wypadku może dojść do udaru mózgu, zawał mięśnia sercowego, miażdżycy, niewydolności nerek oraz uszkodzenia bądź utraty wzroku.

Dlatego dbajmy o siebie, stosujmy się do zaleceń lekarzy i jeśli coś nas zaniepokoi to natychmiast udajmy się do specjalisty bo jest duża szansa, że uchronimy się przed przykrymi następstwami choroby. Pamiętajmy iż zdrowie mamy tylko jedno. Także jeśli opiekujemy się osobą starszą zwracajmy uwagę  czy nie choruje ona na nadciśnienie tętnicze, a jeśli tak to dbajmy aby przyjmowała odpowiednie leki i przestrzegała nakazów lekarza. Nawet jeśli nie stwierdzono u seniora  choroby to zalecenia profilaktyczne na pewną sprawią, że dana osoba  będzie mogła dłużej cieszyć się dobrym zdrowiem.